Economische situatie
Geopolitieke ontwikkelingen
De stijging van de prijzen van grondstoffen en bouwmaterialen begon in het najaar van 2021. Door het heropenen van de economie na de COIVID-19 pandemie heerste er minder onzekerheid en nam de vraag naar investeringen in de bouwsector weer toe. Daarnaast waren er logistieke problemen wereldwijd en investeerden veel consumenten in het eigen huis. Deze ontwikkelingen hebben geleid tot een toename in de vraag naar grondstoffen en bouwmaterialen, waardoor de prijzen van deze goederen stegen.
In het voorjaar van 2022 vond de inval van Rusland in Oekraïne plaats. In reactie op deze inval voerde Nederland sancties in die de handel met Rusland bemoeilijkten, wat met name de olie en gas-import beïnvloedde. De leveringen van olie en gas vanuit Rusland stagneerden, waardoor de prijzen van deze grondstoffen stegen in Nederland. Dit had invloed op de inflatie die hierdoor steeg. De stijging van de olie- en gasprijzen had ook invloed op de productiekosten van andere goederen, waardoor de inflatie verder steeg.
Naast de sancties tegen Rusland had Nederland te maken met een verminderd aanbod van materialen uit Oekraïne. Zo was Oekraïne grootleverancier van hout en staal aan de Nederlandse bouwsector. Gedurende het jaar was te observeren dat de prijzen van deze grondstoffen stegen na de inval van Rusland in Oekraïne. Over het hele jaar 2022 werd echter een daling in de prijzen van deze grondstoffen geobserveerd. Nadat de prijzen van hout en staal significant waren gestegen aan het einde van 2021, vond er een correctie plaats in 2022. Deze correctie is dusdanig sterk geweest, dat de tijdelijke stijging over het hele jaar gezien geen sterke invloed heeft gehad op de prijzen van hout en staal. Hierbij wordt opgemerkt dat dit betrekking heeft op de ruwe grondstoffen die direct worden aangeleverd vanuit Oekraïne.
Bij de afgewerkte producten is er een andere ontwikkeling waar te nemen. Zo was er in 2022 een duidelijke prijsstijging te zien bij afgewerkte producten die onder (veel) warmte worden geproduceerd. De prijzen van deze afgewerkte materialen stegen door de toename in olie- en gasprijzen. In het afgelopen jaar legde een aantal bouwmateriaal fabrieken daardoor zelfs de productie stil omdat het niet meer mogelijk was om voor concurrerende prijzen bouwmaterialen zoals aluminium te produceren.
Figuur: 1
Nationale prijsinflatie bij aanbestedingen
Bron: BDB. De genoemde data is representatief voor Nederland. Kosten kunnen fluctueren per regio. Voor meer advies over kostenbeheersing, kengetallen en inflatie: neem contact op met Turner & Townsend
Figuur: 2
Kwartaalprijsindex (2012=100)
Bron: BDB. De genoemde data is representatief voor Nederland. Kosten kunnen fluctueren per regio. Voor meer advies over kostenbeheersing, kengetallen en inflatie: neem contact op met Turner & Townsend
De Nederlandse Economie
Als wordt teruggekeken naar de ontwikkeling van de Nederlandse economie over het jaar 2022, dan valt de hoge inflatie het meeste op. Mede door de eerder genoemde geopolitieke ontwikkelingen steeg de inflatie tot een hoogtepunt van bijna 14,5 procent in oktober 2022. Gevolg was dat de Nederlandse overheid een prijsplafond invoerde voor gas, wat de inflatie terugdrong naar 10 procent over het gehele jaar. Door deze hoge inflatie daalde ook de gemiddelde koopkracht van de Nederlander met 6,8 procent. Dit had echter geen invloed op de groei van de Nederlandse economie. De Nederlandse economie groeide in 2022 met 4,2 procent, mede door het herstel dat heeft plaatsgevonden na de COVID-19 pandemie. Deze groei is ook terug te zien in de werkloosheidcijfers, die lieten zien dat de werkloosheid in Nederland aan het einde van het jaar het laagste in 20 jaar was.
De experts voorspellen dat de inflatie zal dalen in 2023. Er wordt een inflatie van tussen de 3,2 en 3,8 procent voorspeld door experts, wat inhoudt dat de stijging van de inflatie afzwakt. Het Centraal Planbureau verwacht dat deze afzwakking positief zal zijn voor de koopkracht, zij voorspellen dat de koopkracht over 2023 licht zal stijgen met 0,6 procent. Ook zal de Nederlandse economie verder groeien, naar verwachting met 0,7 procent.
Inflatie
Koopkracht
Nederlandse economie
© 2023 Turner & Townsend